Michiel Wienese heeft bijkans slapeloze nachten van het avontuur dat lonkt. Hij nam vorig jaar al een kijkje bij Lago Palú, in de Italiaanse Alpen bij de grens met Zwitserland. “Het is werkelijk schitterend gelegen”, vertelt de masterschaatser (44) uit Krommenie, die op de 3000 meter zijn titel verdedigt. “Maar op dat natuurijs ligt ook vaak een dik pak sneeuw. Het wordt heel spannend hoe de ijskwaliteit zal zijn. De dweilmachines moeten ze straks per helikopter invliegen. Die wegen 3500 kilo per stuk, wat betekent dat je minimaal 25 centimeter ijs moet hebben.”
De voorpret is groot bij de vijftig Nederlandse atleten die zich reeds voor deze Winter World Master Games hebben ingeschreven. Hun voorbereiding op het sportevenement is in de meeste gevallen bloedserieus. Wienese slaapt straks zelfs enkele weken in een hoogtetent om in zijn beste vorm aan de start te staan op Lago Palu, maar dat verhaal vertellen we later deze winter nog. Wat zijn die Winter World Master Games eigenlijk?
In het Italiaanse Lombardije heeft van 11 t/m 21 januari 2024 de vierde editie plaats van dit ‘grootste multisport-winterfestival voor atleten van 30 jaar en ouder’, zoals de organisatie het zelf omschrijft. Het is de winterse variant van de World Master Games, die bestaan sinds 1985. De laatste editie van die zomerspelen was in 2017 in het Nieuw-Zeelandse Auckland, waaraan ruim 25.000 atleten deelnamen. “Daarna kwam de coronapandemie, waardoor de editie van 2021 in Japan helaas niet doorging. De volgende zomereditie is in Taipei, 2025. Wij kijken echt uit naar Lombardije. We kunnen weer!”, zegt Kirsty van Peer, (de Nederlandse) perschef van de organiserende International Master Games Association, die officieel erkend is door het Internationaal Olympisch Comité.
De eerste Winterspelen voor Masters werden in 2010 gehouden in het Sloveense Bled. Na Quebec (Canada, 2015) was het in 2020 de beurt aan Innsbruck (Oostenrijk), waar 3234 deelnemers in twaalf sporten ruim 2500 medailles verdeelden. Voor een eerlijke competitie wordt gewerkt met leeftijdscategorieën van steeds vijf jaar: dus 35-39 jaar, 40-44 jaar, en zo door tot 80 jaar en ouder De Nederlandse delegatie, die alleen uit langebaanschaatsers bestond, was er aardig succesvol. Zij keerde huiswaarts met 97 medailles, waarvan er 43 goud kleurden. Op de medaillelinten prijken de vijf olympische ringen, want het IOC heeft deze Spelen voor Masters intussen officieel erkend. Naast de sport is ook de gezelligheid, het samenzijn belangrijk. De lokale economie van Tirol profiteerde aardig mee, want de sporters en hun gezelschap gaven zo’n 6,8 miljoen euro uit aan overnachtingen, maaltijden en vertier.
Na Innsbruck, waar alle stadions en pistes op korte afstand van elkaar lagen, is het de beurt aan de Italiaanse regio Lombardije. Sondrio, gelegen tussen Bergamo en het Zwitserse Sankt Moritz, is het stadje waar zo’n 50 nationale vlaggen zullen wapperen tijdens de openings- en sluitingsceremonie van deze WWMG. Wie van daaruit alle sporten wil bekijken, moet rekening houden met wat reistijd. De sportarena’s liggen hemelsbreed weliswaar best dicht bij elkaar, de regio is bergachtig en dus wat moeilijker te doorkruisen.
De Nederlandse atleten komen op twee plekken in actie. De shorttrackers en kunstrijders hebben hun wedstrijden in het Palaghiaccio in Bormio. Dat is een bekende plek voor onze kunstrijders en shorttrackers; het Nederlandse shorttrackteam belegt er bijna jaarlijks een trainingskamp.
Het IJspaleis van Bormio ligt op bijna twee uur rijden van de skilift die je naar Lago Palú brengt, het bergmeer waarop de langebaanschaatsers om de medailles zullen strijden. “Ze hebben daar nog nooit eerder een 400-meterbaan gemaakt. Maar we hebben de ijsmeester van Baselga ingehuurd, dus dat moet goed komen”, zegt Kirsty van Peer.
De inschrijving voor deze Winterspelen voor Masters sluit officieel op 1 december. De organisatie verwacht straks zo’n drieduizend deelnemers te kunnen verwelkomen, net als in 2020. Toen kwamen de schaatsers, skiërs, biatleten en andere sporters uit 55 landen. Het deelnemersveld varieerde van actieve recreant tot olympische medaillewinnaars, zoals de Japanse sprintster Tomomi Okazaki. Zij won op de 500 meter in Nagano (1998) en behaalde nu goud op diezelfde afstand. De gemiddelde leeftijd in Innsbruck was vorige keer 51,5 jaar. Oudste deelnemer: een 87-jarige skiër uit Italië.
Voor de komende editie hebben zich vooralsnog exact vijftig sporters uit Nederland aangemeld: 3 kunstrijders, 4 shorttrackers en 43 langebaanschaatsers. Het aantal Nederlandse shorttrackers zal boven de tien uitkomen. Onder hen bevindt zich de enige landgenoot die al aan drie verschillende Olympische Spelen deelnam: Jeroen Straathof (51). Hij was als schaatser actief op de Winterspelen van 1994, nam als baanwielrenner deel aan de Zomerspelen van 2004 en won tussendoor goud als tandemrijder op de Paralympics van 2000.
Bij het langebaanschaatsen kom je geen grote namen van oud-toppers tegen in de Nederlandse équipe. Wie jarenlang voor TeamNL aan EK’s en WK’s heeft deelgenomen, en als schaatser zijn/haar brood heeft verdiend, ziet geen uitdaging in het mastercircuit. Op de deelnemerslijst prijken wel namen van mensen die als master nationale en/of wereldtitels hebben behaald. Onder hen ook Bart Seffinga en Eva Riemersma (zie kaders).
Voor de echte Winterspelen is het Olympisch Kwalificatietoernooi (OKT) een hel voor Nederlandse topschaatsers, die nachtmerries krijgen van de prestatiematrix. De concurrentie is moordend en het aantal startplekken beperkt. Één mispeer of valse start kan betekenen dat vier jaar trainingsarbeid voor niks is geweest. Van dergelijk drama is bij de WWMG geen sprake, want iedereen van 30 jaar en ouder mag meedoen in Lombardije. Geen selectiewedstrijden, zelfs limiettijden worden niet geëist. Dat laatste is overigens wel het geval bij NK’s of WK’s voor masters.
Het enige wat je als WWMG-deelnemer moet doen is vakantiedagen opnemen, 200 euro inschrijfgeld betalen én je eigen reis, onderdak en maaltijden regelen. Dat laatste is nog best een gepuzzel, want waar doe je goed aan? Waar kies je een hotel of appartement, als je wedstrijden gaat schaatsen op 1800 meter hoogte? Wanneer reis je af om aan die hoogte te wennen? Een chef d’équipe kent het gezelschap niet, en ook geen organisatie die de logistiek regelt, zoals NOC*NSF dat doet bij de Olympische Spelen. Om nuttige, praktische informatie met elkaar uit te wisselen, is simpelweg een appgroep in het leven geroepen.
Omdat selectie-eisen ontbreken en kwalificatie niet nodig is, haalt menigeen zijn schouders op over de waarde van het evenement. Wat is een 'olympische' masterstitel waard, als werkelijk iedereen aan de start mag verschijnen? Meedoen is bij de WWMG belangrijker dan winnen, het plezier in de sport staat voorop. Respect voor elkaar, vriendschappen sluiten, schaatsen met een glimlach op je gezicht, gewoon omdat je het leuk vindt. Wat is er mooier dan je sport tot op hoge leeftijd nog steeds te kunnen beoefenen, samen met gelijkgestemde atleten uit heel de wereld?