3 maart 2023. Voor Femke Kok was dit de belangrijkste race van het seizoen: de 500 meter van het WK Afstanden. Internationaal was ze vaker naast het podium beland dan erop en in Nederland was ze niet meer onbetwist de snelste sprintster. Drie weken voor haar WK had de Friese schaatsster twee slechte afstanden gereden in Polen. Daarom had ze besloten de laatste World Cup over te slaan en zich in Thialf voor te bereiden op het mondiale titeltoernooi.
Ruim een halve minuut had ze op die derde maart de tijd om van een wisselvallig seizoen een historische te maken. Ondanks de rommelige aanloop stortte ze zich vol vertrouwen op haar race tegen de Japanse Kurumi Inagawa. De klok stopte op 37,28 seconde; de snelste tijd tot dan toe. Geen verbetering van het baanrecord, geen nieuw Nederlands record en met nog tien vrouwen aan de start absoluut geen zekerheid dat ze het podium zou halen. Toch beet iedereen zich op de tijd stuk. Kok schreef geschiedenis, ze was de eerste Nederlandse vrouw die de wereldtitel op de 500 meter veroverde.
De Goude race van Femke Kok. Foto: Soenar Chamid
Het vroegtijdig verlaten van Polen bleek de sleutel voor Kok. “Alles had daar tegen gezeten. In Nederland heb ik hard getraind en op mijn techniek kunnen focussen.” Al eerder in het seizoen had ze besloten af te wijken van haar uitgestippelde route. “Ik merkte dat ik niet goed reageerde op de trainingsschema’s. Normaal start ik uitgerust aan de belangrijke wedstrijden, word ik fitter en sneller, maar dat was niet het geval. Daarom hebben we in de winter een paar dingetjes veranderd, wat heel goed uitpakte. Ik reed een sterk NK Sprint en die lijn hebben we door kunnen trekken.”
Kok heeft zichzelf de afgelopen jaren steeds beter leren kennen. Als 20-jarige sprintster bestormde ze ineens de wereldtop. Ze gaf iedereen het nakijken tijdens de vier wereldbekers in de coronabubbel. Daarna stokte de groei. Niet alles wat de Nij Beetse aanraakte veranderde meer in goud.
“Tijdens de bubbel was ik onbevangen en verwachtte niemand iets van mij. Dat veranderde en ik kreeg last van de druk. Voor het eerst stagneerde mijn ontwikkeling en won ik niet meer. Die kant van de sport hoort er ook bij, het kan niet alle jaren crescendo gaan. Daar heb ik mee om leren gaan. Ik moet me niet druk maken om wat anderen van mij vinden. Wereldkampioene word je niet zomaar. Vorig seizoen heb ik gezien dat het loont om goed naar mezelf te luisteren. Onbewust wist ik al langer wat ik nodig had, alleen durfde ik dat niet altijd uit te spreken, omdat ik er altijd vanuit ging dat we op de juiste weg zaten.”
In dat proces speelden de coaches van Kok, Gerard van Velde en Dennis van der Gun, een belangrijke rol. “Zij weten dat ik niet snel kritiek lever. Wanneer ik denk dat het anders kan, luisteren ze naar me en maken we samen een plan. In oktober ging het tijdens het World Cup Kwalificatietoernooi (WCKT) heel slecht. Ik was er helemaal klaar mee en dacht dat het seizoen een hel zou worden. Mijn coaches vertelden mij dat het goed zou komen en dat de winter nog lang was. Dennis zei: 'Het is het mooist als je bij de laatste wedstrijd op het podium staat. Je kan beter het hele jaar niks winnen, behalve die belangrijkste race.’ Dat was voor mij een cruciaal moment.”
Van der Gun is pas een jaar aangesloten bij Reggeborgh, maar wist gelijk Kok te raken. “Hij heeft veel ervaring op technisch gebied, maar ook mentaal. Afgelopen winter was hij best hard tegen mij. Hij vond dat ik voor mezelf moest opkomen en mijn mening moest laten horen. Dennis kan mij doorzien. In Polen voelde ik dat ik naar huis wilde, maar vond ik het moeilijk om die knoop door te hakken. Hij zei: ‘Je weet donders goed wat je nodig hebt’. Er wordt echt naar mij als persoon gekeken.” Door het luisterende oor van haar coaches durfde Kok haar intuïtie te volgen, wat leidde tot die ene gouden race.